Gisteren maakte ik weer een voorraadje van deze fijne zalf. Juist nu de koudere dagen er aan gaan komen, is deze zalf echt fijn om in huis te hebben. Het helpt bij schrale lippen, ruwe plekjes, kloven, droge huid, lichte brandwonden en werkt ontstekingsremmend. Je kunt deze zalf ook in de winkel kopen, maar ik maak hem liever zelf. Dan weet ik wat er in de zalf zit en ik vind het ook ontzettend gaaf dat ik de goudsbloemen uit eigen tuin kan gebruiken.
Ik postte wat foto’s en een tekst over de zalf op Instagram en dat riep behoorlijk wat vragen op. Zowel onder de post als in mijn inbox vroegen veel mensen zich af hoe je nu zo’n zalf zelf kunt maken. Ik besloot om vandaag een blog te schrijven, zodat alle informatie mooi op een rijtje staat en voor iedereen te vinden is. Overigens is mijn recept niet heel veel anders dan de recepten die elders op internet te vinden zijn. Er zijn ook andere manieren om deze zalf te maken. Kijk dus ook gerust eens verder op het internet voor alternatieven.

Welke inhoudsstoffen heb je nodig?

• Goudsbloemen (Calendula officinalis)
• Olie (zie tekst voor welke olie)
• Bijenwas of een plantaardige was

De hoeveelheden van deze stoffen zijn afhankelijk van hoeveel goudsbloemen je gebruikt. In de tekst lees je hier meer over.

Het begint allemaal in de tuin

Uiteraard heb je voor het maken van deze zalf goudsbloemen nodig. Die kun je in eigen tuin zaaien. Ik begin meestal al in maart met zaaien. Dat doe ik rechtstreeks in de grond. Goudsbloemen voorzaaien is niet nodig en ik kan de ruimte in mijn kas en op de vensterbanken goed gebruiken voor andere zaailingen. Ik zaai de goudsbloemen niet allemaal in één keer, maar juist in etappes. Zo zaai ik eind april en eind juni nog een keer. Dit zorgt ervoor dat ik het hele zomerseizoen en tot in de herfst goudsbloemen heb staan. Op dit moment bloeien ze nog steeds bij mij in de tuin. Op meerdere plekken trouwens, want ik hou van een gemengde en volle tuin. Zo bloeien ze nu naast mijn herfstframboos, tussen de boerenkool en sla en ook nog in de pluktuin.

Als de bloemen geopend zijn, pluk ik de bloemhoofdjes. In de zomer leg ik deze te drogen op gaas of in eierdozen, in de herfst droog ik in huis. Buiten (en ook in mijn tuinhuis) is het vanaf ongeveer half september te vochtig om goed te kunnen drogen. Ik heb overigens ook een voedseldroger. Deze is ook prima te gebruiken voor het drogen van bloemen, maar zelf vind ik het langzame drogen leuker. Hoewel je ook verse bloemen kunt gebruiken, is het aan te raden om gedroogde goudsbloemen te gebruiken voor de zalf. Zo is de kans op het ranzig worden van de zalf veel minder groot.
Als de bloemen goed gedroogd zijn, haal ik de blaadjes van de bloemknoppen. De gedroogde blaadjes bewaar ik in een goed afgesloten pot in het donker. Dit is niet alleen mijn voorraad voor het maken van de basisolie voor de zalf, maar ik gebruik de gedroogde blaadjes ook in badzout en als confetti op baksels.

De basisolie

Voordat je de zalf kunt maken moet je eerst een bloemenolie maken. Dit kun je op twee verschillende manieren doen. Door te verwarmen ben je sneller klaar, maar is de zalf minder geconcentreerd. Ik doe het altijd op de langzame manier en die ga ik hier dan ook beschrijven. Wil je sneller klaar zijn en vind je iets minder geconcentreerde zalf ook prima, kijk dan even hier.

Allereerst heb je een schone pot nodig. Met schoon bedoel ik steriel. Kook de glazen pot en het deksel van tevoren even 5 minuten uit, zodat je zeker weet dat er geen vuil meer aanwezig is. Bij een vieze pot zal de olie snel ranzig worden namelijk. Vul de pot voor ongeveer 2/3 deel met de gedroogde goudsbloemblaadjes en schenk olie bij tot alle blaadjes volledig onder olie staan. Het is aan jou welke olie je daarvoor wilt gebruiken. Jojobaolie, zonnebloemolie, olijfolie of amandelolie, het kan in principe allemaal. Zelf kies ik voor amandelolie vanwege de extra voedende eigenschappen.

Nu is het wachten begonnen! Zet de olie op een zonnige plek op de vensterbank of zomers in het zonnetje buiten. Het proces van plantendelen in olie laten trekken, noem je ook wel macereren.
Zwenk de pot af en toe eens om en na 3-4 weken is de goudsbloemolie klaar.

Dan is het tijd om de bloemblaadjes uit de olie te zeven. Ik doe dat met behulp van een schone doek in een vergiet. Onder het vergiet plaats ik een schone schaal. Je giet de olie met blaadjes op de doek. De blaadjes blijven achter en in het schaaltje vind je een mooie goudsbloemolie. De blaadjes mogen weg en de olie gebruiken we vervolgens weer om de zalf te maken. Je kunt er echter ook voor kiezen om een beetje olie in een flesje te gieten. Fijn als massageolie, maar ook te gebruiken als voedende olie voor de zeer droge huid na het douchen.

Van olie naar smeerbare zalf

Kijk eerst hoeveel ml olie je voor dit recept gaat gebruiken. Dit is van belang om straks te weten hoeveel was je toe gaat voegen. Verwarm de olie au bain-marie tot ongeveer 70 graden. Zodra de olie 70 graden is, kun je de verwarmingsbron uitzetten en de was toevoegen. Zelf kies ik altijd voor 10% was in verhouding met de olie in ml. Als ik dus 150 ml olie heb, voeg ik 15 gr was toe. Zelf gebruik ik nu nog bijenwas, maar zodra mijn voorraad op is wil ik een plantaardige variant (bijv. cosmetische koolzaadwas) gaan gebruiken.

De zalf is nu al klaar en hoeft alleen nog maar in schone potjes of blikjes worden gegoten. Zodra de zalf goed afgekoeld en gestold is, kun je het al gaan gebruiken! De zalf is ongeopend wel een jaar goed te houden. Zelf houd ik altijd een half jaar voor de houdbaarheid aan en meestal is de zalf al wel op voor die datum in zicht komt.

Zelf aan de slag!

Heb ik je kunnen overtuigen hoe leuk en makkelijk het maken van je eigen goudsbloemzalf is? Durf je het ook aan om goudsbloemen uit eigen tuin te oogsten en hiermee aan de slag te gaan? Je zult zien dat het maken van je eigen producten ontzettend leuk is om te doen. Daarnaast is het ook nog eens een stukje duurzamer en weet je welke stoffen in het potje zitten.
Ik vind het leuk als je mij laat weten als je ook zalf hebt gemaakt. Ook ervaringen en tips zijn van harte welkom in een reactie onder dit bericht!

Leestips:

Maak je eigen natuurlijke verzorgingsproducten. Simpel, makkelijk en leuk! Madeliefjeszalf, een echte EHBO-musthave Hoe trek ik dieren aan in de tuin? Hoe kun je helpen biodiversiteit te vergroten in jouw omgeving?